MOTİVASYON SAĞLAMA YÖNTEMLERİ
İnsanların çoğunun davranışlarının altında ihtiyaçlar bulunmaktadır. Bu ihtiyaçlar, karşılanmak için itici bir güç oluşturur ve bu güce de motivasyon adı verilir. İnsan davranışlarına yön verir ve kişileri harekete geçirir. İhtiyaçlar, istekler, dürtüler, ilgiler ve arzular hep motivasyonun içinde yer alır ve bireylerin hedeflerine ulaşmalarında yardımcı olur.Yaşamda tüm insanlar için tek bir motiv diğer adıyla tek bir güdü yoktur, güdüler çok çeşitlidir. Fizyolojik, psikolojik ve sosyal olmak üzere üç ayrı çeşidi bulunmaktadır.
Fizyolojik güdüler:
Bireylerin hayatta kalması bu güdülere bağlıdır. Yeme, içme, nefes alma gibi güdülerdir. Bunlar sonradan öğrenilmez, doğuştan gelir.Psikolojik güdüler: Fizyolojik kaynaklı değildir ve sonraları öğrenilmemiştir. Örneğin sevgi ihtiyacı doğduğundan itibaren her insan için ortaktır; ve bazı durumlarda bu sevgi ihtiyacını karsılamak, harekete geçirici bir motivasyon kaynagı olabilir. Buna benzer merak , yetkinlik, aktiflik gibi güdüler de yine psikolojik güdülerdir.Sosyal güdüler: Sonradan ögrendigimiz güdülerdir. Sadece insanlar için geçerlidir. Güç, basarı, basarı korkusu , aidiyet, güvenlik ve statü sosyal güdüler olarak sayılabilir.
Güç güdüsü;
Baskalarından üstün olma veya baskalarını kontrol etme ile kendini gösterir Basarı güdüsü; üst düzeyde performans gösterme , basarılı olma güdüsüdür Basarı korkusu; kisinin kendi kendine basarılı olma konusunda engellenip, dolaylı yönden bir baskasının basarısıyla bu ihtiyaçlarını karsılamasıdır Aidiyet güdüsü; bir gruba, bir topluluga, bir olusuma ya da bir baskasına ait hissetme gereksinimidir.
Güvenlik güdüsü;
Bireylerin su anlarında ve gelecekte iyi ve her seyin yolunda olacagını bilme gereksinimidirStatü güdüsü; toplum içerisinde iyi bir yere sahip olma istegidir.
Görüldügü gibi kimisi dogustan; kimisi sonradan ögrenilmis pek çok güdümüz vardır. Bunların bizi harekete geçirmesi bir takım asamalar ile olur. Ilk önce bir seye gereksinim duyarız; örnegin susarız. Bu gereksinim, susamak bir bizde bir uyarılma durumu yaratır. Ve bunu karsılamak için davranıs; su içme davranısı gösteririz ve sonunda doyum yasarız. Ve bu döngü her ihtiyaç duyumsadıgımızda devam eder.Görüldügü gibi bizi bir davranısa iten , hedefe yönlendiren bu motivasyon kaynaklarıdır.
Tüm istekler, arzular, hedefler bu ihtiyaçları karsılama isteginde dogar ve her olay için farklı motivasyonlar belirir. Peki bir insanın harekete geçmesini en çok neler saglar ?“Basarı, ilerleme, ait olma, ihtiras, dikkat , denge, ihanet, dostluk, yarısma, degisme, merhamet, ask, inanç, istikrar, gurur, para, denetim, is birligi, icat, savunma, çaresizlik, bencillik, eglence, korku, kaygı, itibar, heyecan, adalet ,meydan okuma, merhamet, doyumsuzluk, mutluluk, hırs, intikam ….” . Bu sayılanlar harekete geçiren güçlerden sadece bir kısmıdır. Her birey kendini harekete geçiren güç ya da güçleri kesfettiginde kendi kendilerini motive etmeleri kolaylasacaktır.
Nasıl Motive Olabilirim?
Daha iyi motive olmak için öncelikle kendinizi engelleyen etkenleri kesfetmeniz önemlidir. Bu etkenler dıs ya da iç kaynaklı olabilir. Aile, arkadaslar ve çevreniz dıs etkenler; çalısma isteksizligi, kendine güvenmeme, umutsuzluga kapılma iç etkenleri olusturur. Eger çalısma isteksizligi yasıyorsanız ; hedeflerinizi tekrar gözden geçirmeli ne oldugunu net olarak belirlemelisiniz. Hedefinizi gerçeklestirmenin nasıl bir sey oldugunu ve gerçeklestirdiginizde neler yapıyor oldugunuzu hayal edin. Daha planlı ve programlı çalısın. Erteleme davranısınızdan vazgeçin. Altından kalkamayacagınızı düsündügünüz is yükü almayın. Eger kendinize güvenmiyorsanız ; iyi oldugunuz ve eksik oldugunuz alanları iyi tespit edin, kendi yapabileceklerinizi ve yapamayacaklarınızı degerlendirin; iyi oldugunuz alanları kullanın; eksik oldugunuz alanların üzerine gidin. Eger umutsuzluk yaslyorsanız ne kadar basarısızlık yasasanızda asla pes etmeyin; unutmayın ki büyük basarılar pes etmeyenler sayesinde kazanılmıstır, siz bıraktıgınız zaman sonraki adımda basarının gelip gelmeyecegini asla bilemezsiniz.
Eger aile, arkadaslar ve çevre gibi dıs etkenli engellemeler yasıyorsanız. Ilk adım bunları saptamak, tanımlamaktır. Bu sorunlar var diye vazgeçmeyin; bu durumu nasıl çözerim diye yaklasın. Saglıklı bir iletisim ve kendini ifade etme becerisi ile bu sorunun çözülebilecek ise mutlaka iletisime geçip çözmeye çalısın. Unutmayın anlatmazsanız sizi anlamaları için onlara bir sans vermemis olursunuz.
Bunların yanında..
-
Planlı çalıŞın, somut , kısa ve uzun vadeli hedefler belirleyin , hayalleriniz olsun
-
Kendi yeteneklerinizi, kapasitenizi tanıyın
-
Olumsuz alıskanlıklarınızı yenmeyi ögrenin
-
Çalısacagınız alanı merak edin
-
Mutlaka çabalarınızın karsılıgını alacagınıza inanın,
-
Kendinize de zaman ayırın
-
Ertelemeyin
-
Arada kendinize ödüller verin
-
Çok okuyun
-
Basarısız olmaktan korkmayın
-
Stres yönetimi becerilerinizi geliŞtirin
UZMAN KLİNİK PSİKOLOG BÜŞRA GÜNEŞ
Makaleleri
